Een gezond binnenklimaat, hoe verbeter je jouw luchtkwaliteit?

Iedereen is het erover eens dat een gezond binnenklimaat belangrijk is. Het verbetert je welzijn op allerlei manieren. Vandaar dat je altijd blij bent als je uit die muffe kelder weg mag. Toch is het niet altijd makkelijk om het binnenklimaat te verbeteren. Vanwege alle verschillende factoren die een gezond binnenklimaat beïnvloeden zie je soms door de bomen het bos niet meer. Hier zetten wij de vier belangrijkste factoren voor je op een rij.

• Luchtvochtigheid
• Temperatuur
• Luchtreiniging
• Ventilatie

Snel antwoord op de volgende vragen:

1. Hoe gebruik ik dan luchtvochtigheid om mijn binnenklimaat te verbeteren?
2. Heeft temperatuur ook invloed op een gezond binnenklimaat?
3. Moet ik voor een gezond binnenklimaat de lucht reinigen?
4. Heb ik een luchtreiniger nodig om mijn binnenklimaat te verbeteren?
5. Kan ventilatie mijn binnenklimaat verbeteren?
6. Natuurlijke of mechanische ventilatie?
7. Hoe werkt dit allemaal samen?
8. Hoe zorg ik voor een gezond binnenklimaat?

Wat doet luchtvochtigheid voor een gezond binnenklimaat?

De eerste factor die invloed heeft op een gezond binnenklimaat is de luchtvochtigheid. Er bestaan twee varianten hiervan: absolute en relatieve luchtvochtigheid. Absolute luchtvochtigheid meet simpelweg hoeveel vocht er in de lucht zit. Toch zegt dit niet veel. Warme lucht kan namelijk veel meer vocht vasthouden dan koude lucht. Warme en koude lucht met dezelfde absolute luchtvochtigheid voelt toch heel anders aan. Vandaar dat er vaker wordt gesproken over relatieve luchtvochtigheid.(RV) Dit is de hoeveelheid vocht die er in de lucht zit ten opzichte van de hoeveelheid vocht die de lucht maximaal kan opnemen. bij het binnenklimaat verbeteren moet je dus de relatieve luchtvochtigheid in de gaten houden.

Het liefst wil je de RV niet te hoog of te laag hebben. De bedrukte zomerdagen waarop je altijd lijkt te zweten, ondanks de matige temperatuur vind niemand fijn. Toch is een matige luchtvochtigheid niet alleen een issue van comfort, ook voor een gezond binnenklimaat is het belangrijk. Bij een te lage luchtvochtigheid begint de lucht vocht aan mensen te onttrekken. Hierdoor drogen je ogen en huid een stuk sneller uit. Uiteindelijk raken ook de slijmvliezen uitgedroogd, wat de kans op luchtweginfecties flink verhoogd. Ook een te hoge luchtvochtigheid is niet alleen onprettig. daarnaast versnelt het namelijk de groei van schimmels en bacteriën. Deze organismen verspreiden zich via de lucht en dit leidt tot een waaier aan gezondheidsklachten zoals benauwdheid, luchtweginfecties en zelfs astma. Voor een gezond binnenklimaat is een luchtvochtigheid tussen de 40 en 60% dus noodzakelijk.

Hoe gebruik ik dan luchtvochtigheid om mijn binnenklimaat te verbeteren?

Er zijn verschillende manieren om de luchtvochtigheid te beïnvloeden. Een groot gedeelte van het vocht in de lucht komt van menselijke bezigheden. Douchen, koken en de was doen verhoogt de luchtvochtigheid allemaal. Door minder lang te douchen of de was buiten op te hangen verlaag je de luchtvochtigheid. Een andere optie is het gebruiken van luchtbe- of ontvochtigers. Dit zijn apparaten die op een mechanische manier de luchtvochtigheid bijstellen. Je binnenklimaat verbeteren gebeurt dus op verschillende manieren.

Heeft temperatuur ook invloed op een gezond binnenklimaat?

De tweede belangrijke factor die een grote invloed heeft op een gezond binnenklimaat is de temperatuur. Dit is misschien wel het component waar we ons het meest bewust van zijn. Is het te warm dan gaan we overmatig zweten en verliezen we energie. Is het te koud dan gaan we rillen. De optimale temperatuur voor mensen verschilt per activiteit die we aan het doen zijn. Om in slaap te vallen is een temperatuur van 19 graden ideaal. Voor kantoorwerk zijn mensen het meest productief als de thermostaat 22 graden aangeeft. Om te sporten is een koudere omgeving dan weer juist fijn. Hierdoor geeft je lichaam makkelijker hitte kwijt en sport je dus harder. Zorg dus voor een comfortabele temperatuur als jij jouw binnenklimaat wilt verbeteren.

Moet ik voor een gezond binnenklimaat de lucht reinigen?

Ook de eventuele vervuiling van de lucht speelt een rol in een gezond binnenklimaat. Allerlei verschillende zaken vervuilen de lucht. De belangrijkste hiervan is fijnstof. Fijnstof is een verzamelnaam voor deeltjes kleiner dan 10 micrometer. Saharazand of microplastics zijn hier voorbeelden van. Deze deeltjes zijn klein genoeg om in te ademen. Hierdoor beschadigen ze onze luchtwegen. De kleinste deeltjes komen zelfs rechtstreeks in onze bloedbaan terecht. De beschadigingen die dit veroorzaakt leiden op termijn tot een verminderde longfunctie en hart- en vaatziekten. Ook zweven er pollen en verscheidene virussen (aerosolen) door de lucht heen. Als we deze inademen lopen we het risico een allergische reactie te krijgen of om geïnfecteerd te raken.

Heb ik een luchtreiniger nodig om mijn binnenklimaat te verbeteren?

Er zijn verschillende methodes om de luchtkwaliteit te verbeteren. Allereerst is het een belangrijk om te zorgen dat er binnenshuis zo min mogelijk fijnstof ontstaat. Zet tijdens het koken bijvoorbeeld altijd de afzuiger aan en verminder het gebruik van de open haard of de houtkachel. Dit helpt al bij het creëren van een gezond binnenklimaat. De meest effectieve oplossing is het inzetten van luchtreiniging. Deze apparaten zijn gespecialiseerd in het verwijderen van fijnstof en virussen. Let wel op dat je de juiste luchtreiniger aanschaft. Elk model is geschikt voor andere ruimtes en gebruik. Een goede luchtreiniger heeft ook een goede luchtcirculatie nodig. Helaas zijn niet alle aanbieders hiermee bezig. Sommige luchtreinigers stoten ook het giftige gas ozon uit. Pas hiervoor op! Een open raam of meer ventileren is niet altijd geschikt voor een schonere lucht. Dankzij het verkeer, de industrie en de landbouw is de concentratie fijnstof buiten soms net zo hoog als binnen. Ventilatie heeft natuurlijk wel andere manieren om jouw binnenklimaat te verbeteren.

Hier zijn een paar tips voor een gezond binnenklimaat:

• Kook met een afzuiger: Door tijdens het koken altijd de afzuiger hard genoeg aan te zetten, zuig je het meeste fijnstof naar buiten. Hierdoor voorkom je vervuiling in jouw huis.
• Denk na over verwarming: Hoewel een houtkachel en open haard erg sfeervol zijn, stoten ze ook veel fijnstof uit. Denk daarom na over hoe je dit afvoert als je de open haard aansteekt.
• Ventilatie is geen reiniging: Frisse lucht voelt vaak schoon aan, maar dit is vaak niet zo. De meeste fijnstof vindt zijn oorsprong buitenshuis. Door te ventileren haal je dus ook fijnstof naar binnen.
• Een goede luchtcirculatie doet wonderen: Staar je niet blind op de filters van luchtreinigers. Een goede luchtcirculatie is essentieel om alle lucht in een ruimte te reinigen.
• Pas op voor ozon: Denk je na over een luchtreiniger met ionisatie? Ga dan na hoe er wordt omgegaan met ozon. Kies bijvoorbeeld voor een luchtreiniger met ionisatie vóór het filter of neem een koolstoffilter.
• Verwijder ook virussen: Niet alleen fijnstof, ook virussen worden verwijderd met een luchtreiniger. Hiermee voorkom je dus besmettingen.

Kan ventilatie mijn binnenklimaat verbeteren?

Ventilatie speelt natuurlijk ook een essentiële rol in een gezond binnenklimaat. Met ventilatie bedoelen we het verversen van de binnenlucht. Ventilatie heeft twee verschillende doelen: het aanvoeren van zuurstof en het afvoeren van CO2 en vervuiling. Alhoewel wij mensen het vaak niet bewust opmerken als een ruimte onvoldoende is geventileerd, voelen we de effecten wel. Mensen in een slecht geventileerde ruimte hebben last van hoofdpijn, concentreren zich moeilijker en zijn sneller geïrriteerd. Met een CO2 meter meet je het niveau van ventilatie. Een goed geventileerde kamer mag geen CO2 concentratie hoger dan 900 ppm (parts per million) hebben.

Natuurlijke of mechanische ventilatie

Er zijn twee verschillende manieren om te ventileren: met natuurlijke ventilatie of mechanische ventilatie. Natuurlijke ventilatie gebeurt door het openzetten van ramen en deuren. Hierdoor stroomt er verse lucht naar binnen en stroomt de vervuilde lucht naar buiten. Dit is een goedkope oplossing. Je moet rekening houden dat er tocht kan ontstaan en dat je in de winter veel warmte verliest. De andere optie voor een gezond binnenklimaat is mechanische ventilatie. Hierbij zet een apparaten in om lucht aan- en af te voeren. Mechanische ventilatie heeft vaak een grotere capaciteit en veel systemen hebben de mogelijkheid om de warmte van de afgevoerde lucht terug te winnen. Wel is deze optie een stuk stuk duurder om aan te schaffen en verbruikt het veel stroom. Ook veroorzaakt het geluidhinder. Het verschilt per situatie welke methode beter is. Wel blijf je met beide methodes het risico houden dat je luchtvervuiling van buiten naar binnen haalt. Een combinatie van ventilatie met luchtreiniging valt dus het meeste aan te raden. Een luchtreiniger met een goede luchtcirculatie zorgt er ook voor dat de ventilatie op een laag pitje kan. Door de circulatie blijft de ademhalings zone namelijk vers.

Hoe werkt dit allemaal samen?

Niet alleen dragen al deze factoren bij aan een gezond binnenklimaat, ze hebben ook invloed op elkaar. Zo heeft ventilatie in de winter natuurlijk impact op de temperatuur binnenshuis. En voelt een lucht met een hoge luchtvochtigheid al snel warmer aan. Ook bestaan er connecties die misschien minder duidelijk zijn. Zo is er op warme dagen meer fijnstof in de lucht dan op koude dagen. Ook tussen ventilatie en luchtvochtigheid bestaat een belangrijke connectie. In de winter is de buitenlucht namelijk erg droog. Vandaar dat juist dan een luchtbevochtiger belangrijk is om je binnenklimaat te verbeteren. In een sterk geventileerde kamer komt er dan constant droge lucht vanuit buiten naar binnen. Dit drukt de luchtvochtigheid sterk naar beneden. Voor een gezond binnenklimaat is het dus belangrijk dat je ze allemaal in de gaten houdt.

Hoe zorg ik voor een gezond binnenklimaat?

Met al deze verschillende factoren die ook nog eens elkaar beïnvloeden is het lastig om te weten hoe jij je binnenklimaat gezond maakt. De eerste stap is altijd om de verschillende variabelen te meten. Dit doe je met een hygrometer voor luchtvochtigheid, een C02 meter voor ventilatie en een fijnstofmeter voor de luchtkwaliteit. Hieruit lees je af of en wat er in jouw situatie moet gebeuren. Zijn er meerdere problemen? Schakel dan een gespecialiseerde partij in die beoordeeld wat er in jouw situatie nodig is. Zo voorkom je dat verschillende toepassingen elkaar tegenwerken.

Veel gestelde vragen over gezond binnenklimaat: